Koszt kredytu

W powszechnej świadomości kojarzymy go najczęściej z terminami: odsetki lub rata odsetkowa. Odsetki są niczym innym jak kwotą, którą płaci kredytobiorca za korzystanie z cudzego kapitału, a więc za pożyczone pieniądze z systemu bankowego. Wysokość odsetek zależna jest od trzech podstawowych czynników: wysokości kredytu, stopy oprocentowania kredytu oraz od tego, jak długo trwa zobowiązanie. Jednak całkowity koszt kredytu to nie tylko odsetki. Istnieją bowiem także koszty pozaodsetkowe.

Przy podejmowaniu decyzji o zaciągnięciu kredytu klienci zazwyczaj kierują się przede wszystkim wysokością oprocentowania. To rzeczywiście jeden z istotnych elementów kosztu kredytu, ale niejedyny. Oprócz niego zwykle występują liczne koszty dodatkowe, które należy uwzględnić w kalkulacjach.

Oprocentowanie to nie wszystko

Dość powszechnie stosowanym kryterium podejmowania decyzji o zaciągnięciu kredytu jest wysokość jego oprocentowania. Ten parametr nie mówi jednak wszystkiego w kwestii kosztów. Często może nawet prowadzić do nieracjonalnych decyzji, jeśli nie uwzględni się wszystkich składników kosztów, do których należą: opłata przygotowawcza, prowizja, oprocentowanie kredytu, w niektórych przypadkach może występować koszt ubezpieczenia spłaty kredytu, w przypadku kredytów hipotecznych zaś koszty związane z wyceną nieruchomości, ubezpieczeniem, opłatami sądowymi.

Opłata przygotowawcza

Z założenia ma pokrywać koszty, jakie kredytodawca ponosi w związku z czynnościami poprzedzającymi zawarcie umowy kredytowej, a więc takimi jak rozpatrzenie wniosku, weryfikacja danych zawartych we wniosku oraz w dokumentach złożonych przez klienta (dotyczących na przykład formy zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia), sprawdzenie historii kredytowej i określenie zdolności kredytowej.

Opłata przygotowawcza zazwyczaj określana jest kwotowo, ale jej wysokość może być uzależniona od wysokości kredytu. Najczęściej występuje ona w przypadku kredytów, których udzielenie wiąże się z koniecznością dokładnej analizy wniosku kredytobiorcy.  W odniesieniu do niskokwotowych kredytów konsumpcyjnych bądź udzielanych według uproszczonych procedur opłata przygotowawcza nie musi występować.

Prowizja

Jest opłatą ustalaną jako procent od wartości udzielanego kredytu. Stanowi ona wynagrodzenie kredytodawcy za udzielenie kredytu. Jej wysokość jest często uzależniona od oceny wiarygodności finansowej kredytobiorcy. Jest niższa w przypadku klientów o nienagannej historii kredytowej, wysokiej zdolności kredytowej, posiadających stałe, stabilne źródła dochodów lub mogących przedstawić odpowiednie zabezpieczenia spłaty kredytu. Należy zwracać uwagę na formę jej pobierania. Częstą praktyką jest doliczanie jej wartości do kwoty kredytu. To powoduje, że również od niej pobiera się odsetki wynikające z oprocentowania kredytu. Bardziej korzystnym rozwiązaniem z punktu widzenia kosztów ponoszonych przez klienta jest potrącenie prowizji z kwoty kredytu.

Oprocentowanie kredytu

Stanowi z reguły najbardziej istotną część kosztów. Stopa oprocentowania wpływa wprost na wysokość kwoty odsetek, jaką klient musi zapłacić w całym okresie kredytowania. Kwota należnych odsetek zależy od stopy oprocentowania oraz długości okresu kredytowania.

W naszych warunkach zdecydowaną większość stanowią kredyty o oprocentowaniu zmiennym. Składają się na nie marża oraz stopa oprocentowania zależna od przyjętego przez bank wskaźnika referencyjnego, którym w przypadku zdecydowanej większości kredytów jest stawka WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate. Jest to rynkowy koszt pieniądza ustalany na podstawie transakcji dokonywanych na rynku międzybankowym). Marża stanowi określony procent wartości kredytu co do zasady jest stała w całym okresie kredytowania. O ile umowa kredytowa to przewiduje, może ona być podwyższona w przypadku pogorszenia się oceny wiarygodności kredytowej klienta lub wystąpienia opóźnień w spłacie kredytu. Wysokość marży, podobnie jak to ma miejsce w przypadku prowizji, częściowo może wynikać z oceny zdolności kredytobiorcy do spłaty zobowiązania, częściowo z charakteru kredytu (kredyty konsumpcyjne z reguły charakteryzują się wyższymi marżami, w przypadku kredytów hipotecznych zaś są one niższe).

Stawki WIBOR są zmienne w czasie, a ich wysokość zależy po części od warunków na rynkach finansowych. Po części też od polityki pieniężnej banku centralnego, w tym od zmian oficjalnych stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej.

Koszty dodatkowe

Na całkowity koszt kredytu w pewnych sytuacjach mogą też wpływać opłaty dodatkowe. Należą do nich:

ubezpieczenie spłaty kredytu (na przykład na wypadek choroby kredytobiorcy bądź utraty przez niego źródła dochodów)

koszty specyficzne dla kredytów hipotecznych.

Do tej drugiej kategorii należą:

 koszty wyceny nieruchomości

koszty notarialne i sądowe związane z założeniem księgi wieczystej i ustanowieniem hipoteki, pomostowego ubezpieczenia spłaty kredytu do czasu ustanowienia hipoteki

ubezpieczenie nieruchomości od pożaru czy innych tego typu zdarzeń.

Źródło Bankier.pl